بیانیه مرکز مطالعات اقتصادی افغانستان به مناسبت ۸ مارچ – روز جهانی زن

در حالی که جهان در روز جهانی زن بر دستاوردها و حقوق زنان در عرصه‌های پیشتاز دانش و فناوری تأکید می‌کند، زنان افغانستان در یکی از تاریک‌ترین دوران‌های تاریخ خود به سر می‌برند و حتی از ابتدایی‌ترین حقوق انسانی خود محروم شده‌اند. سیاست‌های محدودکننده علیه زنان، به‌ویژه در حوزه‌های آموزش و اشتغال، نه‌تنها کرامت انسانی آنان را هدف قرار داده، بلکه پیامدهای ویرانگری برای اقتصاد افغانستان و معیشت میلیون‌ها خانواده به همراه داشته است.

محرومیت زنان از مشارکت اقتصادی، باعث سقوط بسیاری از خانواده‌ها به زیر خط فقر شده و معیشت آن‌ها را به‌شدت متزلزل کرده است. شاخص‌های کلیدی اقتصادی مانند بیکاری و رشد اقتصادی به‌شدت تحت تأثیر سیاست‌های زن‌ستیزانه قرار گرفته و کشور را به سوی رکودی عمیق سوق داده است. حذف زنان از اجتماع، نه‌تنها نیروی مولد اقتصادی را کاهش داده، بلکه چرخه‌های حیاتی تجارت، خدمات و تولید را مختل کرده است. سیاست‌های سخت‌گیرانه و نقض گسترده حقوق بشر مانع از ادامه همکاری های بین المللی برای بازسازی افغانستان و کمک به ایجاد معیشت پایدار برای مردم شده است. بسیاری از شهروندان که در این شرایط آینده ای برای خود و فرزندان شان  متصور نیستند به مهاجرت روی آورده اند و صدها هزار نیروی تحصیل کرده کشور را ترک کرده اند. سرمایه‌گذاران نیز تمایلی ندارند که در کشوری که حقوق اساسی انسان‌ها را نقض می‌کند و در انزوای بین‌المللی قرار دارد فعالیت کنند. در نتیجه، با افت تولید ناخالص داخلی، درآمد سرانه به صورت قابل توجهی کاهش یافته است که بیش از پیش مردم را به کام فقر برده است. 

هزینه های انسانی حذف زنان از زندگی عمومی و تحمیل انزوای اجباری  از این هم فراتر می رود. افزایش ناامیدی، افسردگی و بحران‌های روانی در میان زنان و دختران، افزایش ازدواج‌های زودهنگام و اجباری، گسترش سوء‌تغذیه و کاهش سطح رفاه خانوارها، از دیگر پیامدهای این وضعیت هستند. همچنین، این محدودیت‌ها تبعات جبران‌ناپذیری بر صحت عمومی جامعه و به ویژه بر زنان و کودکان داشته است. با محدود شدن امکانات درمانی برای زنان، بسیاری از آن‌ها به خدمات صحی ضروری، از جمله مراقبت‌های دوران بارداری و زایمان، دسترسی ندارند که این امر جان هزاران زن را به خطر انداخته  و نرخ مرگ‌ومیر مادران را به سطوح نگران‌کننده‌ای افزایش داده است.

 محرومیت زنان از آموزش، آینده‌ی افغانستان را نیز در معرض تهدیدی جدی قرار داده است. نرخ سواد با حذف دختران از مدارس و دانشگاه‌ها، روندی نزولی پیدا کرده و شکاف جنسیتی در آموزش به‌طور بی‌سابقه‌ای افزایش یافته است. عدم دسترسی زنان به تحصیلات عالی و مهارت‌آموزی، نه‌تنها توسعه فردی آنان را متوقف کرده، بلکه کشور را از نسل آینده‌ی متخصصان، معلمان و نیروی کار ماهر محروم ساخته است. در نتیجه، شاخص توسعه انسانی افغانستان، که شامل معیارهایی چون آموزش، بهداشت و استانداردهای زندگی است، به‌شدت افت کرده و کشور را در پایین‌ترین رتبه‌های جهانی قرار داده است. 

شکی نیست که ادامه روند کنونی کشور را به قهقرا خواهد برد و تمامی دستاوردهای اقتصادی و توسعه ای بیست سال گذشته را در مدت زمان کوتاهی معکوس خواهد نمود. ما در این روز جهانی زن، بار دیگر تأکید می‌کنیم که توسعه اقتصادی، صلح پایدار و رفاه اجتماعی بدون مشارکت فعال زنان امکان‌پذیر نیست. محدودیت‌های اعمال‌شده بر زنان افغانستان، نه‌تنها حقوق انسانی آنان را نقض می‌کند، بلکه مانعی جدی برای خروج کشور از بحران اقتصادی و انسانی کنونی است. از جامعه جهانی، سازمان‌های بین‌المللی و نهادهای حقوق بشری می‌خواهیم که اقدامات عملی و موثرترین را برای حمایت از زنان افغانستان و بازگرداندن حقوق اساسی آنان انجام دهند.

۸ مارچ فقط روزی برای گرامیداشت زنان نیست، بلکه فرصتی است تا صدای زنان افغانستان شنیده شود و جهان در کنار آنان بایستد.